Architectuur: belgishe talenten (part 1)

Met emblematische gebouwen uit perioden gaande van de art nouveau, over art deco en modernisme, tot het postmodernisme, geldt België als een van dé architecturale referenties. De architecten van vandaag zijn de erfgenamen van de vroegere meesters van de functionaliteit en de rationaliteit die een zeker idee van het minimalistische hadden ontwikkeld en het vermogen kenden om een forse taal te laten weerklinken: Henry Van de Velde, Louis-Hermann De Koninck ... Maar ook een Léon Stynen bijvoorbeeld, die een hangend bouwsysteem ontwikkelde met een niet-dragende gevelmuur. Hun werk sprak voor zich en resulteerde in een uitzonderlijk patrimonium, waar de opdrachtgevers van vandaag mee om moeten zien te gaan zonder ermee te wedijveren.

Traduction | Céline Nickmans
7 minuten
VILLAS Decoration architecture talents 116
© Proloog | SILT – Middelkerke

Harmonie, zin voor detail en veeleisende afwerkingen geven richting aan de huidige Belgische architectuur die duurzaamheid betracht en respect voor de planeet. Ecologie en energiezuinigheid zijn belangrijke bondgenoten en daarbovenop komt de ambitie om traditionele bouwtechnieken te combineren met technologische innovaties in dienst van een betere toekomst. België blijft hier niet achter en probeert het beton te overstijgen, met experimenteel onderzoek naar biologische en levende materialen. Studio Bento Architecture verkent onder meer de eigenschappen en mogelijkheden van mycelium, het netwerk van schimmeldraden van de paddenstoel en liep daar dit jaar mee in de kijker op de Biënnale van Venetië. En is er iets levender dan de natuur zelf waar onze landschapsarchitecten mee aan de slag gaan? De natuur wijst de weg naar een stralende toekomst aan Erik Dhont of Bas Smets, of andere volgelingen van Jacques Wirtz. Filosofen veranderen de wereld niet, politici evenmin ... Architecten die een nieuw evenwicht bedenken tussen stad en platteland misschien !

Studio Moto

We seek out the tension between the everyday and the adventurous

Momenteel finaliseren ze samen met Atelier Voor Groene Ruimte het masterplan en de nieuwe scenografie, met de visuele integratie tussen kunst en beplanting, voor het Antwerpse Middelheimmuseum. Maar architecten Mo Vandenberghe en Thomas Hick bespelen sinds 2017 met Studio MOTO het ruime architecturale speelveld. Van een landmark tot The Wunderkammer Residence in Museum Dhondt Dhaenens in Deurle, residentiële projecten of eigenzinnig meubelontwerp. Het Gentse architectenbureau zoekt hierbij naar een spanning tussen het alledaagse en het avontuurlijke, gevoed door hun eerdere werkervaring bij Robbrecht en Daem Architecten. Op de radar: weldoordachte, innoverende ontwerpen die in dialoog gaan met de ruimtelijke, culturele en historische context.

Eind januari opent ook hun Westerpunt-uitkijktoren in De Panne, met zicht op natuurreservaat De Westhoek, de zee en het strand. We transformeren de rechtlijnige wandeling langs de dijk in een driedimensionale ervaring die alle elementen met elkaar verbindt. Een sculpturale betonnen trap zal de wandelaar naar een verhoogd wandelpad leiden om uiteindelijk weer terug te keren naar het strand of de dijk. Bij vloed zal de structuur gedeeltelijk onder water staan, maar nog steeds toegankelijk zijn, zo vertellen de architecten. En met STACK, hun eerste modulair meubelsysteem exposeren ze in januari op Maison & Objet. Eigen aan de collectie? Zelf je aluminium kasten, rekken, bijzeten salontafels samenstellen. Zonder schroeven of mechanische bevestigingen, alles wordt in elkaar geklikt waardoor er talloze combinaties en mogelijkheden zijn.

VILLAS Decoration architecture talents 116

Studio Moto | The Westerpunt observation tower, De Panne 

Léon Stynen

He is one of the most innovative architect-designers of the 20 th century. An emblematic figure of belgian modernism, Léon Stynen designed the sl58 chair.

Architect, stedenbouwkundige, designer ... Léon Stynen (18991990) was het allemaal. Hij kreeg de art deco met de paplepel binnen en werd een speerpunt van de modernistische beweging in België, om tegen het einde van zijn carrière tegen het functionalisme aan te leunen. In 1925 won hij de wedstrijd voor de bouw van een Casino in Knokke, dat zou getuigen van zijn voorliefde voor een avant-gardistische esthetiek in de lijn van het humanisme en de utopieën van Le Corbusier en Loewy. Zij zetten in op de samenhang tussen binnen en buiten, op functionaliteit en welbevinden. Het ideale gebruik van de technische ontwikkelingen komt bij Stynen tot uiting in zijn bijdrage tot de bouw, in de jaren 1960, van kantoortorens en sociale woningbouwcomplexen.

Zo gebruikte hij voor de toren van AXA-Royal Belge in Antwerpen (de BP Building) met succes een hangende constructie, waarbij de gevel geen dragende functie meer heeft. Hij zou ook bruggen bouwen, bioscopen, scholen, winkelcentra en zelfs de Sint-Ritakerk in Harelbeke, en dat als overtuigd atheïst. Daarnaast was hij actief in het architectuuronderwijs aan de Antwerpse Academie en later ook aan La Cambre. We hebben bovendien tal van meubelen aan hem te danken, vaak speciaal bedacht voor zijn projecten. Denk maar aan de iconische SL58, de stoel die hij ontwierp voor de Wereldtentoonstelling van Brussel, nu heruitgebracht door Bulo. De stoel in gebogen multiplex van beuk ademt tijdloosheid uit, en dat is toch wat elke architect beoogt.

VILLAS Decoration architecture talents 116

Bart Gosselin | BP Building, Antwerp, 1963

Claisse Architectures

Through their residential projects, claisse architectures nurtures a dialogue between the old and the new, working from the inside out.

Het in 1976 door Liliane Knopes en Jl Claisse opgerichte bureau gaat uit van een globale visie op de plaatsen waar wij leven. Nieuwbouw, restauratie, interieurinrichting, ontwerpen van meubelen op maat en het selecteren van hedendaagse designstukken ... Claisse doet het allemaal. De architecten benaderen een ruimte in haar globaliteit, om tot een harmonieus geheel te komen, gekoppeld aan een voortdurende zorg voor detail en afwerking. Dat eenheidsdenken zet de 3 professionals ertoe aan om bij al hun projecten in overleg te werken, met respect voor ieders voorkeur, specialisme en kritische zin.

Voor hun gepersonaliseerde realisaties doen ze nooit een beroep op recepten of systematische keuzen, om aan de wensen van veeleisende klanten tegemoet te komen. Wel gaan ze bij het respectvol renoveren van historisch erfgoed op zoek naar subtiele stijlvermengingen en een evenwichtige confrontatie van oud en nieuw. Delicaat integreren ze dan hedendaagse technieken om de gebruikers een optimaal comfort te kunnen garanderen, zoals een blik die naar de tuin wordt geleid. Tot hun recentste verbouwingen behoort de renovatie van een herenhuis, waar ze warm hout en de authenticiteit van marmer in dialoog lieten gaan tot een evenwichtige mix van zachtheid en helderheid. Tijdloze materialen, Scandinavisch van inspiratie, roepen een gevoel van rust en welbevinden op. Hun volgende uitdaging wordt een zoektocht naar stijlverbanden met de art deco, om de stroming in al haar moderniteit te doen herleven.

VILLAS Decoration architecture talents 116

Koen Van Damme | In Brussels, the rear façade of a neoclassical mansion dating from 1844, converted into six apartments

Steven Delva

“More than just designers, landscape architects also have the power to connect and to inspire, to think in economic and ecological development terms.”

Steven Delva groeide op in West-Vlaanderen. Hij joeg echter zijn passie en dromen achterna en trok, met zijn diploma landschapsarchitectuur naar Amsterdam, om er een master te behalen aan de Academie van Bouwkunst. Hij stampte er ook zijn kantoor, Delva Landscape Architecture & Urbanism uit de grond, dat een snelle groei kent en de successen aan elkaar rijgt. Delva toont zich extreem bekommerd om de prioritaire natuur. Vanuit die overtuiging gaat hij het landschap als uitgangspunt verdichten, vergroenen en verduurzamen. Dat onderzoek naar het verband tussen economie en ecologie heeft hij tot kwaliteitslabel verheven. In 2021 werd hij in Nederland Architect van het jaar.

Nieuwe bevestiging volgde in 2022 met twee bekroonde projecten. Hij kreeg een Honour Award van de prestigieuze World Landscape Architecture — zowat de Oscar voor de beste landschapsprojecten wereldwijd, voor het futuristische SILT. Het casino van Middelkerke, omringd door duinen en een vernieuwende dijk, gaat helemaal op in een landschap ‘dat de historische relatie tussen de badplaats en de zee herschrijft’. Daarbij worden energie, afvalbeheer en de productieprocessen optimaal doordacht, onder meer met het gebruik van recyclebare materialen. Met de bouw is in 2019 begonnen en de afwerking is gepland tegen eind van het jaar. Daarnaast kreeg Delva ook een prijs voor het ontwerp van een natuur– en woonontwikkelingsproject van 450 eenheden, Geestwater, in de polders van het Nederlandse Lisse. We zijn overtuigd van de kracht van ons vak in het zoeken naar efficiënte antwoorden op de ruimtelijke uitdagingen van de 21 eeeuw’, merkt hij nog op.

VILLAS Decoration architecture talents 116

Sebastian van Damme | Thuishaven DELVA, a brewery transformed into a multifunctional building, 2023

Cyril Rousseaux

He will be the face of Belgium in Osaka and has designed this vibrant building in its honor, its heart intended to capture the warmth of our compatriots.

De man uit La Louvière was een van de zeven kandidaten voor het ontwerp van het Belgische paviljoen op de Wereldtentoonstelling van Osaka, in 2025. Het werd een ‘design & build’-project, samen met onder meer een Japanse aannemer, rond de symboliek van water in zijn vaste, vloeibare en gasvormige toestand.

Voor het eerste vinden we in het gebouw een icebox met een holografisch paneel dat de kleuren van het zonlicht verspreidt doorheen ... een ijsblok. De vloeibare kant is vertegenwoordigd door het doorzichtige materiaal van het hellend vlak, een waterspiegel en een centrale waterval te midden van het plantenwoud. Voor het derde kijken we naar een wolk van 10 opblaasbare ballonnen, een knipoog naar de 10 Belgische provincies, die in de tijd van Expo 58 nog maar met negen waren en in het bekende Atomium pasten. In de wolken, tussen de vernevelaars, kunnen de bezoekers terecht op het dakterras. Voor CARRE 7 is dit het eerste internationale project. De core business voor de 22 medewerkers, sinds 2018 onder leiding van Cyril Rousseaux, ligt veeleer bij overheidsopdrachten en vastgoed, zonder de woningbouw te vergeten. Op het palmares van Atelier CARRE 7 prijken Louvexpo (5 000 m2) waar allerhande evenementen onderdak vinden en bekend om zijn polyvalente binnenruimten. In de steigers staan nog twee stadions, dat van Sporting Charleroi, goed voor 21 000 plaatsen en RAAL in La Louvière, 8 600 plaatsen. Na een brandweerkazerne droomt de architect er nu van — en waarom niet — om ooit een toren te bouwen, een gevangenis, justitiepaleis, of ziekenhuis. Altijd architecturaal spannend en interessant, uiteraard.

VILLAS Decoration architecture talents 116

DR | BELGIAN PAVILION PROJECT in Osaka 2025

Hervé Vanden Haute

A resolutely contemporary architectural style with clean lines combining aesthetics, functionality and comfort.

Het kantoor van architect Hervé Vanden Haute in Waals-Brabant heeft zo’n twintig jaar ervaring in het ontwerpen en verwezenlijken van bouwen renovatieprojecten van privéwoningen. Bij hun onderzoekswerk gaan de architecten allereerst uit van het programma, de oriëntatie en de omgeving. Die beperkingen worden aangevuld met noties als ruimte, licht, uitzicht en levensgenot, zonder de functionele en energetische aspecten en de budgettaire kant te verwaarlozen. Elk project wordt benaderd als een coherent en harmonieus geheel.

Deze villa te midden van de natuur en in de architecturale lijn van het bureau biedt dankzij de nadrukkelijk aanwezige raamopeningen een schitterend uitzicht over de tuin en het beboste dal. De architect heeft gespeeld met de afwisseling tussen volle en open delen om de gebruikers in elk seizoen van een schitterend natuurspektakel te laten genieten. Zowel de verdeling van de ruimte binnenin als de volumes en de techniek waarborgen de bewoners een volledige autonomie. Welbevinden en estheticisme zijn hier de sleutelwoorden. archi-vandenhaute.be

VILLAS Decoration architecture talents 116

Amélie de Wilde