Fred Sandback: het tentoonstelling-evenement in de CAB Stichting in Brussel

Fred Sandback’s archivistische reis van New York naar Brussel

De tentoonstelling “Fred Sandback” in de CAB Stichting in Brussel is een evenement dat al meer dan twee jaar in de maak is. Het is een waardevolle gelegenheid om het werk te zien van deze belangrijke Amerikaanse beeldhouwer, dat nog zeldzaam is in België, waar hij wordt vertegenwoordigd door de Belgische galerie Greta Meert. De betrokkenheid van de weduwe van de kunstenaar, Amy Baker Sandback, bewaakster van zijn archieven, en de deelname van de Amerikaanse galerie David Zwirner bieden nu de gelegenheid om zich volledig onder te dompelen in zijn oeuvre.

De CAB Foundation, die in 2012 werd ingehuldigd, is de creatie van vastgoedhandelaar en groot Belgisch verzamelaar Hubert Bonnet. Sinds de opening van deze tentoonstellingsruimte en kunstenaarsresidentie in een gerenoveerd gebouw uit de jaren 1950 vlakbij de vijvers van Elsene, een populaire wijk in Brussel, is de plek een ontmoetingsplaats bij uitstek geworden voor kunstliefhebbers en -verzamelaars.

Gespecialiseerd en vermaard om haar tentoonstellingen van minimalistische en conceptuele kunst, heeft de CAB Foundation haar actieterrein uitgebreid in het zuiden van Frankrijk, met de renovatie van een prachtig gebouw dat eveneens dateert uit het midden van de twintigste  eeuw, door architect Charles Zana. In 2021 opende de CAB Foundation haar tweede adres in Saint-Paul de Vence, vlakbij de Maeght Foundation en niet ver van andere gerenommeerde Franse kunstcentra zoals de Carmignac Foundation en de wijndomeinen Château La Coste en Commanderie de Peyrassol. Op termijn zal de French CAB Foundation een selectie werken van haar stichter Hubert Bonnet huisvesten.

Fred Sandback’s trompe l’oeil sculpturen: draden gespannen in de ruimte

Een bekende kunstenaar die vraagtekens plaatst bij de connectie tussen kunst en architectuur

Fred Sandback, die terecht wordt beschouwd als de “meester van de lijn” en zichzelf humoristisch een “conceptuele beeldhouwer” noemt, begon zijn carrière al op jonge leeftijd. Aanvankelijk opgeleid in de filosofie en vervolgens aan de Yale School of Art and Architecture, bewoog Fred Sandback zich vrij in de kunstwereld.

Na een eerste presentatie van zijn werk in het atelier van de kunstenaar en ontwerper Donald Judd, raakte hij bevriend met de beeldhouwer Richard Serra, een andere iconische figuur van de jaren 1960. Dit was een periode die werd gekenmerkt door het begin van de land art en de artistieke heropleving in de Verenigde Staten, waarin industriële materialen werden gebruikt. De volgende generatie, zoals de Britse kunstenaar Richard Long, maakte gebruik van natuurlijke materialen zoals steen.

In tegenstelling tot de zware metalen en het hout waar deze eerste generatie minimalistische en conceptuele kunstenaars de voorkeur aan gaf, verkoos Fred Sandback de lichtheid van wollen garen. Dit materiaal zou hem gedurende zijn hele succesvolle carrière leiden, te beginnen met zijn eerste tentoonstelling in de eminente Konrad Fischer Gallery toen hij pas 26 jaar oud was.

In de tentoonstelling “Fred Sandback” vormen de grote volumes van de Belgische CAB Stichting de basis voor een deel van dit werk, dat gebaseerd is op het gebruik van draad en het gevoel van volheid en leegte dat daardoor ontstaat. Het is kunst die zich bezighoudt met de notie van ruimte in al haar drie dimensies en die alleen met het blote oog kan worden gewaardeerd.

Lijn en tekening als kern van Fred Sandback’s werkproces

Om zijn sculpturen te creëren, gebruikte de kunstenaar bijna alleen draden, in acryl, elastiek of zelfs staal, om de illusie van dunne, rechte sculpturen zonder structuur in stand te houden, die zweven in de ruimte van muur tot muur of die verticaal lopen van vloer tot plafond. Zijn tekeningen gaan vergezeld van schetsen en verklarende teksten, zodat galerieën, musea en verzamelaars zijn werken kunnen “activeren”: ze in elkaar zetten en op de plaats van hun keuze plaatsen.

Deze handleidingen, met precieze instructies voor het ophangen van werken (“protocollen” in kunstjargon), worden nu door Amy Baker Sandback gebruikt om Sandback’s tentoonstellingen nauwgezet te installeren volgens de oorspronkelijke visie van de kunstenaar. Een video aan het einde van de tentoonstelling in de CAB Foundation catalogiseert de principes van de kunstenaar en brengt hulde aan zijn speelse en utopische geest.

Tekenen staat centraal in vele praktijken van minimalistische en conceptuele kunst. Dat blijkt ook uit het werk van Sol LeWitt, een Amerikaanse tijdgenoot van Fred Sandback, die tot 1 mei 2022 het onderwerp is van een retrospectieve tentoonstelling in het Joods Museum van België: “Sol LeWitt. Muurtekeningen, werken op papier, structuren (1968-2002)”.

De architectuur van het Belgische Radiohuis als tentoonstellingsruimte

Van de 14 “Fred Sandback”-stukken in de CAB Foundation, sommige historisch, sommige nooit eerder aan het publiek getoond en sommige uit privé-collecties, is er één buiten op een openbare plaats te zien, niet ver van de stichting zelf.

Amy Baker Sandback is, net als Fred Sandback, een liefhebber van architectuur en was erop gebrand enkele iconische gebouwen te bezichtigen toen zij Brussel bezocht ter voorbereiding van de tentoonstelling. Toen ze het gebouw van het voormalige Radiohuis van België aan het Flageyplein ontdekte, werd ze aangetrokken door deze plaats. Op uitnodiging van Hubert Bonnet besloot ze een exclusief werk van 20 meter hoog te presenteren in het trappenhuis van dit administratieve gebouw, omringd door grote ramen. Een icoon van de modernistische architectuur, ontworpen door de Brusselse architect Joseph Diongre in 1938.

Een gelukkig huwelijk tussen kunst en alledaagse architectuur, dat Fred Sandback met zijn vrij complexe en verrassend toegankelijke werk al vanaf het begin nastreefde.

CAB Foundation
Borrensstraat, 32-34, 1050 Elsene
info@fondation.com
foundationcab.com