Een museum voor het design en de knowhow van Bitossi

Designmuseum Bitossi, een nieuwe trekpleister in Toscane

Tijdreis door de geschiedenis van een historisch merk met een uitgesproken artistieke gevoeligheid

Het Italiaanse renaissancestadje Montelupo Fiorentino was sinds die bloeiperiode een van de opmerkelijkste centra van keramiekproductie. De traditie om uit pottenbakkersklei kunstvoorwerpen en vaatwerk te maken gaat terug tot rond 1500. En hier is later het familiebedrijf Bitossi Ceramiche opgericht, in de eerste decennia van de 20e eeuw. In 2008 opende ook de Stichting Vittoriano Bitossi er haar deuren. Ze is genoemd naar de industrieel die in de voetsporen van oprichter Guido Bitossi het bedrijf heeft geleid en uitgebouwd.

De familie Bitossi erfde de fabriek ‘Maioliche artistiche Guido Bitossi’, precies zoals ze in 1921 werd opgericht en zet tot op vandaag het werk van de stichter voort, nu onder leiding van de eerste artistiek directeur van het merk, Aldo Londi. Hun leidmotief blijft: een type keramiek aanbieden dat traditie koppelt aan klassieke, moderne en hedendaagse stijlen. Bitossi verbindt daarmee verleden en toekomst, gebaseerd op een combinatie van ambachtelijke traditie, onderzoek en innovatie. Het resultaat zijn designproducten van grote kwaliteit voor in het betere salon en de mooiste eetruimten van vandaag.

De Stichting heeft zich van meet af aan beziggehouden met het verzamelen, ordenen en catalogiseren van de Bitossi-collecties, om een uiteenlopend publiek te laten kennismaken met zijn knowhow en het belang van zijn kunstproductie. Ruim 7 000 objecten illustreren de geschiedenis van de Florentijnse fabriek. De oudste dateren van de late 19e eeuw, net vóór de opening van de productiesite, maar vooral de periode van de jaren 1950 tot nu is goed gedocumenteerd. Tal van tijdelijke thematentoonstellingen hebben al plaatsgevonden over deze grote naam uit de sector van de tafelkunst.

Een bezoek als een architecturale ervaring voor professionals en het grote publiek

De indrukwekkende ruimten van het Bitossi Historical Archive binnen in de Fondazione Vittoriano Bitossi, laten het publiek kennismaken met het design en de traditionele keramiekkunst. De Milanese architect Luca Cipelletti ontwierp daartoe een volwaardig museum met een oppervlakte van 1 500 vierkante meter. Hij is een specialist in stedenbouw, zoals wel meer grote Italiaanse architecten, maar ook in de artistieke leiding van tentoonstellingen en culturele instellingen. Zijn eigen architectenbureau, AR.CH.IT, staat bekend voor zijn inrichtingswerken en artistieke betrokkenheid bij de programmatie van musea zoals het wetenschaps- en techniekmuseum rond Leonardo da Vinci en de befaamde Triënnale van Milaan.

Luca Cipelletti en Nicolò Gobini, projectdirecteurs bij bureau AR.CH.IT, legden met hun realisatie voor Bitossi Ceramiche het geheugen van de oude industriële site bloot. Het principe dat ze daarvoor kozen berust op gelaagdheid: het verhaal van de geschiedenis van Bitossi wordt verteld te midden van de eigen context en omgeving en biedt openingen naar verschillende niveaus van interpretatie. Voor Luca Cipelletti biedt die ontwerpmethode de “mogelijkheid om de nieuwsgierigheid van de bezoekers op te wekken en hun geest te prikkelen”.

Het museum toont een selectie van het design van Bitossi, waarvan sommige modellen nog in de handel zijn, maar ook gereedschappen, vormen en mallen, foto’s en andere documenten … Al die bronnen getuigen van de geschiedenis van het merk zelf, tegen de achtergrond van het grotere verhaal van het Italiaanse keramiek. Creatieve geesten, kunstenaars, designers en interieurarchitecten zullen er een onuitputtelijke bron van inspiratie aantreffen.

 

Bitossi viert zijn eeuwfeest met een tentoonstellingsprogramma en een fraai boek

Immersieve expo toont de iconen van het moderne en hedendaagse design

Naar aanleiding van het jongste Salone del Mobile in Milaan pakt het Bitossi Archive Museum uit met een gevarieerd programma van permanente en tijdelijke tentoonstellingen. In de hoofdruimte kozen de ontwerpers van architectuurstudio AR.CH.IT voor een systeem van gangpaden waarmee ze de bezoeker chronologisch of per producttype oriënteren doorheen de collecties tafelkunst en design van de Fondazione Vittoriano Bitossi. Veel aandacht is er voor de geliefkoosde objecten van de stichting en andere werken van historisch belang, waaronder de blauwe Rimini-werken van de eerste artistiek directeur van het merk, Aldo Londi, en de keramieken totems van de postmoderne design maestro Ettore Sottsass.

In de tentoonstellingszaal van het museum vertellen originele vormen, schitterende kleuren, traditionele technieken en spitstechnologie een “op de allereerste plaats Italiaans verhaal”, aldus Marina Vignozzi Paszkowski, commissaris van de tentoonstelling in het Bitossi Industrial Archive, de instelling die het initiatief nam voor de bouw van het museum. “De geschiedenis van Bitossi is er een van voortdurende vernieuwing en verrijking, van de eigen bedrijfscultuur en van dé cultuur tout court.”

100 jaar design en ambachtelijke traditie in een opmerkelijk boek

Vorige eeuw heeft vooral Ettore Sottsass zijn stempel gedrukt op Bitossi. Na hem volgden Nathalie Du Pasquier, George J. Sowden, Marco Zanini, Michele De Lucchi … en later Karim Rashid, Arik Levy en Fabio Novembre, in de jaren 2000. En ondertussen is weer een nieuwe generatie Italiaanse en internationale ontwerpers in gesprek met de artistieke leiding van het merk die altijd bereid is tot een experiment met de materie of om de platgetreden paden te verlaten. We denken aan Max Lamb, Formafantasma, Benjamin Hubert, Bethan Laura Wood en Quincoces-Dragò. Recent was de Fransman Pierre Marie aan de beurt, met een voorstelling van zijn collectie in de tentoonstellingsruimte van het Bitossi Archive Museum.

Vijf jaar al leidt Ginevra Bocini nu de productie bij Bitossi, waar ze zich toelegt op het consolideren van de identiteit. Ze vertegenwoordigt de vierde generatie van de familie Bitossi. Voor de 100e verjaardag van de stichting (1921-2021) publiceert Bitossi op basis van haar werk het boek ‘Handmade by Bitossi 100 Years of Tradition’.

Met dit mooie boek wil ze de uitmuntendheid van het historische en artistieke erfgoed van het merk op de toekomst projecteren, vanuit een eigentijdse dimensie die aansluit bij de nieuwe vitaliteit van de zo succesvolle onderneming. “Dit belangrijke erfgoed vormt de basis voor nieuwe samenwerkingen met de meesters van morgen”, besluit Ginevra Bocini.

Het catalogusboek is het resultaat van drie jaar onderzoekswerk en valt mooi samen met de opening van het Bitossi Archive Museum in Italië.

Via Antonio Gramsci 14, 50056 Montelupo Fiorentino (Italië)
info@fondazionevittorianobitossi.it
+39 0571 51033

Het boek ‘Handmade by Bitossi 100 Years of Tradition’ is te koop op bitossiceramiche.it