Sommaire
Een jeugd doordrenkt van design
Een talent voor slim design zit de familie Starck in het bloed. Philippe’s vader André was een luchtvaartingenieur wiens taak erin bestond om bestaande ontwerpen te verbeteren, een denkwijze die een diepe indruk maakte op zijn zoon. De jonge Philippe bracht het grootste deel van zijn jeugd door achter de tekentafels van zijn vader en had een onverzadigbare honger naar ontwerpen. Starck laat dan ook geregeld vallen dat zijn vader ‘het uitvinden tot een plicht maakte’. Hij leerde de kneepjes van het designvak aan de Ecole Camondo in Parijs en trok al snel de aandacht van niemand minder dan Pierre Cardin, die hem in 1969 artistiek directeur van zijn meubelbedrijf maakte.
Op weg naar wereldfaam
Tijdens de jaren zeventig waagde Starck zich in de wereld van interieurontwerp en was hij verantwoordelijk voor de inrichting van stijlvolle Parijse nachtclubs zoals La Main Bleue en Les Bains Douches. Enkele jaren later zag zijn eerste bedrijf in industrieel ontwerp het levenslicht. Hij doopte het Starck Product, maar veranderde de naam later naar Ubik, naar de beroemde sciencefictionroman van Philip K. Dick. Al snel werkte het Franse wünderkind samen met enkele van de meest vooraanstaande designfabrikanten ter wereld, zoals Alessi, Kartell en Vitra. Maar Starcks succes steeg pas echt exponentieel in het daaropvolgende decennium, toen de Franse president François Mitterand hem de taak gaf om zijn privévertrekken in het Elysée in te richten. Deze prestigieuze opdracht tilde Starcks carrière naar een hoger niveau en maakte hem in één klap beroemd bij het grote publiek.
De rockster van de designwereld
Starcks naam en creaties waren alomtegenwoordig tijdens de decadente jaren tachtig. De ontwerper ging een succesvolle samenwerking aan met hotelier Ian Schrager, mede-oprichter van het iconische Studio 54, en samen zetten ze hotels als het Delano in Miami en het Mondriaan in Los Angeles op de kaart. Starcks hotelontwerpen worden gekenmerkt door hun ongebruikelijke en grappige details, die vaak de dunne lijn tussen stijlvol en fout bewandelden, maar altijd op een innovatieve en originele wijze. Starck blijft tot op de dag van vandaag actief in de hotelbranche. Een van zijn meest recente projecten is Le Brach, een elegant vijfsterrenhotel op een steenworp van de Eiffeltoren. Starck creëerde er een ‘ongewone plek vol leven en cultuur’ in een geüpdatete jaren dertigstijl en decoreerde elk vrij plekje met ongewone objecten en kunstwerken.
V+ Electric car | Volteis
Juicy Salif | Alessi
Een oeuvre barstend van iconisch design
Starcks naam staat op maar liefst tienduizend ontwerpen, die variëren van tandenstokers en pasta tot complete restaurants. Toch loopt zijn herkenbare, postmoderne stijl als een rode draad doorheen zijn oeuvre. Zijn ontwerpen hebben een aerodynamische uitstraling en vallen op door hun organische vormen, gladde texturen en ongebruikelijke materiaalcombinaties. Starck staat ook bekend om zijn opmerkelijke ontwerpaanpak. Waar hij in het begin van zijn carrière graag provoceerde, zoals met zijn anti-design in de jaren tachtig, neigt hij tegenwoordig naar een eerder klassieke stijl met een ecologische insteek. Een van de hoogtepunten uit zijn carrière is het revolutionaire ontwerp van het Parijse Café Costes in 1984, dat een vernieuwende impuls gaf aan de Franse cafécultuur. Amper zes jaar later waren er 400.000 exemplaren van de Costes-stoel verkocht. Ook de iconische citruspers Juicy Salif, die hij ontwierp voor Alessi, en de Louis Ghost-stoel voor Kartell maken deel uit van het collectieve designgeheugen. Toch is er één gemene deler die zijn talloze ontwerpen met elkaar verbindt: alle producten zijn mooi, nuttig en toegankelijk voor zoveel mogelijk mensen.
Een democratische ontwerpfilosofie
Voor Starck was het vanaf het begin duidelijk dat zijn ontwerpen niet voor een select elitepubliek bedoeld zouden zijn. Hij had een meer democratische filosofie in gedachten, die hij omschrijft als “het verbeteren van de kwaliteit van producten en ze tegelijkertijd toegankelijk maken voor een zo groot mogelijk publiek, en dat tegen een betaalbare prijs.” Deze visie leidde onder meer in 2002 tot een samenwerking met de Amerikaanse winkelketen Target, voor wie hij de Starck Reality-collectie bedacht. Deze lijn bestaat uit meer dan vijftig dagdagelijkse gebruiksvoorwerpen, gaande van haardrogers tot plakbandhouders. Een ander voorbeeld van deze filosofie is het budgetvriendelijke en geprefabriceerde Starck House dat hij in 1994 ontwierp in samenwerking met de toen alomtegenwoordige postordercatalogus 3 Suisses.
Dromen van een betere wereld
Ook l’art pour l’art is niet aan de talentvolle Parijzenaar besteed. Een product moet in de eerste plaats nuttig zijn. “Of het nu gaat om een tandenborstel, een vliegtuig of een stoel, de aanpak blijft altijd hetzelfde: nadenken over wat de gebruiker erbij kan winnen”, aldus Starck. Met zijn ontwerpen wil hij ook bijdragen aan een betere wereld. Starck was een van de eersten die concepten van waterstofauto’s, zonneboten of windturbines voor particulieren bedacht. Hij zweert bij het adagium ‘haal het meeste uit minder’ en probeert zo min mogelijk grondstoffen en energie te gebruiken. Ook weigert de eigenzinnige ontwerper te werken voor bedrijven die volgens hem schadelijk zijn voor mens en natuur, zoals de olie-, tabaks- en alcoholindustrie.
Een blik gericht op de toekomst
Philippe Starck heeft een erfenis waar de meeste ontwerpers alleen maar van kunnen dromen, maar het 72-jarige genie is niet gehaast om met pensioen te gaan. Zo ontwierp hij onlangs een duurzame stoel voor het Spaanse meubelmerk Andreu World die tijdens de Milan Design week 2021 zijn debuut maakt en werkt hij momenteel aan een futuristisch hotel hoog in de Parijse hemel, dat komend voorjaar zijn deuren opent. Een treffend voorbeeld van Starcks visionaire en inventieve geest die nooit stopt met creëren. In de woorden van de iconische ontwerper: “Er is geen werk in mijn leven! Er is enkel spel, nieuwsgierigheid, vrijgevigheid en visie.”
