Zanotta, het levende geheugen van het italiaanse design

Zanotta is een van de mooiste Italiaanse designmerken

“Zanotta is design”

We kunnen het niet over design hebben zonder aan Zanotta te denken. Giuliano Mosconi, voorzitter en algemeen directeur van Zanotta en Tecno, gespecialiseerd in kantoormeubelen, reageert: “Design moet betekenis hebben, een ziel en de mogelijkheid om een relatie aan te gaan met de gebruiker. Alleen dan kan een ontwerp een tijdloos product worden, dat niet afstompt door zijn gebruiksnut”.

Heropening van de showroom in Milaan en nieuwe ontwerpen

De huidige showroom van Zanotta bevindt zich momenteel op een strategische plek in Milaan, in een historisch gebouw uit 1826, het Casello Daziario aan de Piazza XXV Aprile. Dat is tussen de luxeboetieks en de designerswinkels, dicht bij het Brera Design District. En Zanotta trekt de aandacht, met zijn selectie van eettafels en lage tafels, zitbanken en stoelen. Naast de productie uit de voorbije jaren zijn ook de laatste nieuwigheden er te zien.

De aerodynamische schommelstoel ‘Rider’ van het Italiaanse koppel Ludovica en Roberto Palomba en de futuristische, evolutieve stoel ‘Dan’ van de Fransman Patrick Norguet zijn nieuw tussen de gesofisticeerde en vrolijke creativiteit die van oudsher de catalogus van dit eeuwig springlevende merk vult.

Uitgever, architecten en ontwerpers: een collectief avontuur mee met de tijd

De oorsprong van een groot Italiaans bedrijf

Aurelio Zanotta richtte in 1954 met de nodige flair het gelijknamige bedrijf op. Hij vestigde zijn fabriek vlak bij Milaan, de industriële hoofdstad van Italië. We zien in die periode veel creativiteit bij Italiaanse ontwerpers en architecten. Met hun creaties brachten ze Zanotta mee op het voorplan van het hedendaagse Italiaanse en internationale design.

Doelstelling: interieurs personaliseren in een visionaire stijl

In 1967 brengt Zanotta, toen nog Zanotta Poltrona, zijn ‘Blow’ uit, bedacht door Jonathan De Pas, Donato D’Urbino en Paolo Lomazzi. De opblaaszetel is dus eigenlijk van lucht gemaakt. Qua kleuren sluit hij aan bij de pop art. De lichte, doorschijnende zetel straalt moderniteit uit en weerspiegelt ook de geest van vernieuwing die door de fabrieken waart. Polymeren hebben als materiaal geen geheimen meer. En polyvinylchloride, pvc, maakt ongekende vormen mogelijk.

Het object bevrijdt zich, in de geest van het antidesign van toen. De ‘Quaderna’-tafel (1970) van het collectief Superstudio is even radicaal als toegankelijk en een goede vertegenwoordiger van de beweging. Zanotta laat ze produceren en ze groeit uit tot een echte must. Hét antimodernistische merk, tegelijk veeleisend en fantasievol, spreekt net zo goed designfans als traditionele klanten aan.

Ook de chic en de virtuositeit van architect Carlo Mollino nemen in de moderniteit een eigen plaats in. Hij ontwierp niet voor de massaproductie maar voor projecten als de Polytechnische school van Turijn. In de jaren 1980 werkte Zanotta samen met deze erkende excentriekeling. Met de ‘CM 2020 Collection’ worden zijn creaties nieuw leven ingeblazen. Denk maar aan het legendarische Cavour-bureau (1949) en de Gilda-zetel (1953), baanbrekend en artisanaal tegelijk, door het organische gebruik van hout.

Zanotta-meubelen, symbool voor een culturele omslag

De bekendste designmodellen van de 20e eeuw

De ‘Sacco’, van Piero Gatti, Cesare Paolini en Franco Teodoro, verrast in 1968 met zijn vormeloosheid. Maar de fauteuil kent onmiddellijk een groot succes. Vier jaar na zijn commerciële lancering bij Zanotta prijkt hij al in het Museum of Modern Art in New York, naar aanleiding van ‘Italy: The New Domestic Landscape’.

Die tentoonstelling in het MoMA bracht een heuse bloemlezing van het design van die tijd. Ze toonde ontwerpers die het design drastisch nieuwe richtingen hebben uitgestuurd. Ware uitvinders die zottigheid en poëzie in creativiteit omzetten tartten toen alle conventies. Ook hun creaties zouden eerder culturele hoogtepunten blijken dan simpele meubelen. Ze blijven tot vandaag inspireren en bepaalde van hun stukken worden door Zanotta nog altijd gemaakt en via zijn wereldwijde verdelernetwerk aan de man en vrouw gebracht.

Enig in hun soort en klaar voor de toekomst

Joe Colombo is een grote naam in de 20e-eeuwse designwereld. Zanotta produceert Zijn ‘Poker’-tafel uit 1968 nog altijd. Ook Achille en Pier Giacomo Castiglioni hebben met hun ironische Mezzadro een stoel ontworpen die het tot in de musea moet schoppen. Hij werd voorgesteld op de Triënnale van Milaan. De broers inspireerden zich voor hun bekende kruk op het artistieke concept van de ready-made. De vorm is die van een tractorzitje. Om maar te zeggen dat het object blijft verrassen.

Sinds de seventies zijn weinig designstukken zo gekopieerd als de ‘Sacco’, die uitgroeide tot hét synoniem voor een ‘poef’. In 2020 kreeg de vreemde zetel eindelijk de zeer officiële erkenning als hét meubel dat voorgoed een nieuwe manier van zitten heeft ingevoerd. Hij kreeg ook de Compasso d’Oro, een van de belangrijkste onderscheidingen, ooit nog gelanceerd, in het geboortejaar van Zanotta, door de Italiaanse meesterarchitect Gio Ponti. Sacco staat sinds 2020 weer op de kaart en heeft zijn vervuilende polystyreen inmiddels ingeruild voor bioplastics. De huidige versie is aangekleed door de Franse ontwerper Pierre Charpin, die koos voor nylonvezels, een gerecycleerd en recycleerbaar materiaal, dat maximaal rekening houdt met de planeet.