Sommaire

In geval van overlijden, welke landen zullen deze activa belasten? Moeten de erfgenamen successierechten betalen in het buitenland en in België?

Dubbele belasting

Wanneer een Belgische inwoner overlijdt, heft België successierechten op zijn wereldwijde vermogen. Met andere woorden, in België zijn successierechten verschuldigd op de roerende en onroerende goederen van de overledene, ongeacht of deze zich in België of in het buitenland bevinden.

Wanneer een Belgische inwoner overlijdt, zijn zijn erfgenamen echter niet gevrijwaard van successierechten in andere landen. Elk land heeft zijn eigen criteria voor belastingheffing. Spanje bijvoorbeeld belast nalatenschappen wanneer de erfgenamen Spaanse ingezetenen zijn, ongeacht de woonplaats van de overledene. Bovendien heffen de meeste landen successiebelasting op onroerende goederen die zich op hun grondgebied bevinden, terwijl slechts bepaalde landen roerende goederen die zich op hun grondgebied bevinden, belasten (Frankrijk, Spanje, Duitsland, Verenigd Koninkrijk enz.). De toepassing van deze verschillende regels op eenzelfde nalatenschap kan leiden tot een dubbele of zelfs drievoudige belasting.

Oplossingen

Om dubbele belasting op het gebied van successierechten te vermijden, hebben de verschillende landen de mogelijkheid om bilaterale verdragen te sluiten waarin zij bepalen wie welke goederen van een nalatenschap mag belasten. Helaas voor de Belgische burger heeft België slechts twee dubbelbelastingverdragen gesloten: één met Frankrijk en één met Zweden.

Indien België geen dubbelbelastingverdrag heeft gesloten met het buitenland waar een goed zich bevindt, moet worden nagegaan of er in de Belgische en de buitenlandse wetgeving een mechanisme bestaat om dubbele belasting te voorkomen.

Vanuit het oogpunt van de Belgische wetgeving is bepaald dat wanneer de nalatenschap van een inwoner van het Koninkrijk in het buitenland gelegen onroerende goederen omvat, een vermindering van de in België verschuldigde belasting kan worden verkregen tot het bedrag van de successierechten die zijn betaald in het land waar de onroerende goederen zijn gelegen.

Om van deze vermindering te kunnen genieten, moeten de erfgenamen een uitdrukkelijk verzoek indienen en een naar behoren gedateerd betalingsbewijs, een kopie van de door de bevoegde buitenlandse autoriteit gecertificeerde successieaangifte en de berekening van de buitenlandse successierechten overleggen.

Tot voor kort voorzag de Belgische fiscale wetgeving echter alleen in de toepassing van deze vermindering op onroerende goederen. Het Belgische Constitutionele Hof achtte dit verschil in behandeling tussen onroerende en onroerende goederen discriminerend, zodat elk gewest zijn wetgeving op dit punt moet aanpassen.

De Vlaamse en Brusselse wetgevers hebben het Wetboek der successierechten reeds in die zin aangepast. Het Vlaamse Gewest is zelfs verder gegaan door te bepalen dat het voortaan mogelijk is een verrekening te verkrijgen van de successierechten die in om het even welk land zijn betaald, en dus niet langer alleen voor de successierechten die zijn geheven in de buitenlandse staat waar de roerende of onroerende goederen zich bevinden.

Andere situaties vormen echter nog steeds een probleem

In de toekomst zullen Belgische belastingplichtigen dubbele belasting in de successierechten kunnen vermijden als zij in het buitenland roerende of onroerende goederen bezitten. Andere elementen kunnen nog altijd leiden tot een situatie van dubbele belasting, bijvoorbeeld als de overledene een andere nationaliteit heeft dan de Belgische of als zijn erfgenamen in het buitenland wonen.

Om het bedrag van de verschuldigde successierechten op in het buitenland gelegen goederen te verminderen, ligt het bovendien het meest voor de hand de betrokken goederen te schenken. Maar wat de schenkingsrechten betreft, komen situaties van dubbele belasting vaak voor. Vooral omdat België op dit gebied geen verdrag ter voorkoming van dubbele belasting heeft ondertekend en de Belgische wet de aftrek van in het buitenland betaalde schenkingsrechten niet toestaat.

Thomas Roelands – Advocaat & belastingspecialist bij Pareto SA